فرهنگ ایثار و شهادت، راز بیمه شدن کشور در برابر دشمنان است
به گزارش نوید شاهد سمنان، دکتر صدیقه‌بیگم شجاعی همسر جانباز ۷۰ درصد سیداسماعیل سیادت و مدرس دانشگاه در ادامه گفتگوی خود با نوید شاهد گفت: ما در کشوری زندگی می‌کنیم که از نظر ظرفیت‌های طبیعی و انسانی کم‌نظیر است و بسیاری از ظرفیت‌ها با غفلت دست‌اندرکاران تاکنون بی‌استفاده یا کم‌استفاده مانده است. مهم‌ترین ظرفیت امیدبخش کشور، نیروی انسانی مستعد و کارآمد با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی است که باید از این ثروت عظیم بهره گرفت.
دوستان این مملکت ارزان به دستمان نرسیده و هنوز جنگ تمام نشده است؛ امروز جنگ ما با دشمنان در عرصه دیگر، آن هم جنگ فرهنگی است گرچه سلاح عوض شده است، اما مسئولیت‌ها فرق نکرده است. امروز هم همان هوشیاری را می‌طلبد، امروز مسئولیت شما بزرگتر و بارتان سنگین‌تر است. باید رسالت‌تان را که پاسداری از خون شهیدان است انجام دهید و این میسر نمی‌شود مگر با اطاعت از روحانیت متعهد و مسئول که در راس آن‌ها ولایت فقیه است همه شهدا پیامشان این بود که ما می‌رویم تا خط امام بماند؛ خطی که تبلور قاطعیت علیه جباران است و خطی که حماسه قیام را تا دوردست‌ها کشاند. اکنون نهال انقلاب در دل ملت‌های تحت ستم جهان سایه افکنده است باید از مقام معظم رهبری پیروی کنیم و منویات ایشان را آویزه گوش خود قرار دهیم و نگذاریم توطئه‌های دشمن رشته‌های وحدت را میان ما پاره کنند.
فرهنگ ایثار و شهادت راز بیمه شدن کشور در برابر دشمنان است
وی دوران هشت سال دفاع مقدس را مصداق مشعلی فروزان در تمام دوران دانست و افزود: توجه به فرهنگ ایثار و شهادت نیاز‌های فکری و معنوی نسل فعلی و نسل‌های بعدی را تامین می‌کند. آنچه باعث بقای اسلام و نظام اسلامی است ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است که این فرهنگ برگرفته از فرهنگ عاشورایی بوده و ما باید به آن توجه ویژ‌های داشته باشیم. توجه به فرهنگ ایثار و شهادت راز بیمه شدن کشور در برابر دشمنان است که در این زمینه همه دست‌اندرکاران وظیفه مهمی را برعهده دارند.
جوانان مومن انقلابی باید پرچم حسینی را برافرازند
شجاعی با بیان اینکه تکلیف ما را سیدالشهدا مشخص کرده است اضافه کرد: از ارزش‌های اسلامی محافظت کنیم و نگذاریم خون شهیدان پایمال شود. راه روشن است و مقصد معین؛ محور اصلی ولایت است، اما عد‌ه‌ای به خاطر منافع خود آن را رها کرده‌اند و فریب خورده‌اند و مشغول بازی‌های دنیا و سیاست شده‌اند و راه را گم کرده‌اند و به جای میراث‌داری میراث‌خوار انقلاب شده‌اند، ولی میراث خواران انقلاب بدانند که پا روی خون‌هایی گذاشته‌اند که تاوان سختی در پی آن است. اینک در روزگار پر فتنه رهزنان ایمان و هنگامه پر آشوب دشمنان قرآن و نفوذ بیگانگان و جریان نفاق، جوانان مومن انقلابی باید با عبرت گرفتن از حماسه عاشورا پرچم حسینی را برافرازند. نباید فراموش کنیم همان‌هایی که یک زمان رژیم بعثی را تحت حمایت همه جانبه خود قرار داده بودند و در جنگی نابرابر به شهر‌ها و مردم بی‌دفاع کشورمان هجوم آوردند چگونه اکنون دوستدار صلح و مدافع حقوق بشر شده‌اند؟!
حماسه این لاله‌های خونین فراموش شدنی نیست
این همسر جانباز در ادامه خاطرنشان کرد: به یاد بیاوریم که هنوز جنازه‌های مطهر شهدای مفقودالاثرمان در زیر خروار‌ها خاک در صحراهای تفتیده جنوب و غرب کشور مدفون شده‌اند و مادران، همسران و فرزندانشان هنوز چشم انتظار رسیدن خبری از آن‌ها هستند. به یاد بیاوریم هنگامی که مادری در پشت جنازه‌های سه فرزند و همسرش با یک دنیا آرامش و متانت و صبر حرکت می‌کرد. به یاد بیاوریم پدری رزمنده را که در جبهه، قرعه به نام فرزندش افتاد که روی مین برود و فرزندش جلوی چشمش در یک لحظه پرپر شد و به شهادت رسید، اما پدر با استقامت، پیکرش را تحویل گرفت و از خدا خواست که قربانی او را قبول کند. به یاد بیاوریم قصه غمناک غواصانی که غریبانه با دست‌های بسته مظلومانه زنده به گور شدند آن‌ها بدون هیچ‌گونه ادعا و انگیزه مادی فقط برای دفاع از دین، ناموس و وطنشان جان خود را در طبق اخلاص گذاشتند و توانستند آزادی و انسانیت و شرف را برای هموطنانشان به ارمغان بیاورند و دشمنان دین و انسانیت را مرعوب خود ساختند. کوردلان و غفلت زدگان تاریخ بدانند که حماسه این لاله‌های خونین و شقایق‌های پرپر شده فراموش شدنی نیست بلکه آن‌ها همچون اربابان پلیدشان به زودی در زباله‌دان تاریخ دفن می‌گردند.
برای رهبری و هدایت نسل امروز باید روحیات آن‌ها را بشناسیم
شجاعی در پاسخ به این سوال که چه راهکاری برای جذب جوانان و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در بین آن‌ها دارید اظهار کرد: جوانان سرمایه عظیم جامعه، آینده‌سازان نظام و افتخارآفرینان مردم هستند. جامعه‌شناسان معتقدند جامعه‌ای سالم است که جوانان سالم داشته باشد. یکی از راه‌های جذب جوانان و تربیت سالم، آشنایی آن‌ها با آموزه‌های دینی و بایدها و نبایدها است که در ذیل به تعدادی از این موارد اشاره خواهم کرد: شناخت جوان؛ مشکل رهبری نسل جوان، نفهمیدن زبان، منطق، احساسات و خواسته‌های واقعی آنان است. دوران جوانی اقتضائات خاص خود را دارد. جوان به دلیل ناپختگی، کم‌تجربه بودن و احساسات شدید و مشکلات بلوغ به طور طبیعی خطاپذیر است، از طرفی روحیه استقلال‌طلبی زمینه چالش‌ها و تضاد‌هایی را بین آن‌ها و بزرگتر‌ها ایجاد می‌کند لذا برای رهبری آن‌ها نیازمند شناخت دقیق از روحیاتشان هستیم. نهادینه کردن دین در خانواده؛ خانواده به عنوان نخستین کانون تعلیم و تربیت نقش عمد‌ه‌ای در برقراری ارتباط جوان با دین دارد. ستون فقرات دین مداری در خانواده شکل می‌گیرد، رفتار و گفتار اعضای خانواده موثرترین عامل گرایش جوانان به دین است. زمینه‌سازی در مراکز آموزشی؛ مدرسه به عنوان خانه دوم پل ارتباطی بین جوان و دین باشد. متصدیان و مسئولان تربیتی مدارس باید به تربیت دینی و پرورش جوانان بیشتر توجه کنند.
عدم پاسخگویی به شبهات جوانان موجب تزلزل در باور‌های دینی آن‌ها است
این همسر جانباز ۷۰ درصد پاسخ به شبهات و پرسش‌های دینی نسل امروزی را یکی دیگر از راه‌های جذب جوانان دانست و تصریح کرد: به قول استاد مطهری شبهات، گذرگاه خوبی هستند، اما عدم پاسخگویی به آن‌ها موجب تزلزل در باور‌های دینی آن‌ها می‌گردد. در عصر حاضر دشمنان با بهره‌گیری از همه ابزار‌های جنگ نرم، مبانی دینی جوانان را نشانه گرفته و ما باید قبل از اینکه دشمن شبهه ایجاد کند شبهات را شناسایی کنیم و پاسخگوی آن‌ها باشیم. به کارگیری شیوه‌های کاربردی پیام‌رسانی دینی؛ متاسفانه در روش‌های تبلیغی و جذب جوانان، بیشتر از روش‌های کلیشه‌ای موازی استفاده می‌کنیم و همین امر در بی‌علاقه شدن و گریز جوانان از مسائل دینی موثر بوده است به عبارت دیگر هندسه گفتار با جوانان را به خوبی نمی‌دانیم، رعایت نمی‌کنیم یا پرگویی و مکررگویی می‌کنیم. ارتباط مستقیم آمرانه باعث دلزدگی و دین‌گریزی جوانان میشود ما باید برای تقویت باور‌های دینی از ابزار هنر، فرهنگ، ورزش، رسانه‌ها، استفاده از مبلغین با روش جذاب و جدید استفاده کنیم و در مقابل ترفند‌های دشمن مقابله به مثل کنیم. معرفی صحیح سیره و گفتار معصومان؛ ما می‌دانیم دل‌های مردم به ویژه جوانان آکنده از عشق و محبت به اهل بیت (ع) است و از طرفی دیگر معارف اهل بیت (ع) به گونه‌ای غنی است که اگر دقیق و صحیح معرفی شود جوانان تبعیت می‌کنند؛ امام رضا (ع) می‌فرمایند: «اگر مردم زیبایی‌های کلام ما را بدانند از ما پیروی می‌کنند.» همدلی با جوان؛ جوان موجودی عاطفی زود رنج و شکننده است اگر با جوان با همدلی و احترام برخورد شود به سهولت می‌توان در قلب او نفوذ کرد.
همدلی بدون انعطاف‌پذیری ممکن نیست
شجاعی اضافه کرد: یکی‌دیگر از راه‌های جذب جوانان انعطاف‌پذیری است؛ همدلی بدون انعطاف‌پذیری ممکن نیست. جوان به حکم جوان بودن در معرض خطا و لغزش است، از این‌رو امام علی (ع) می‌فرمایند: «نادانی جوان، غیرقابل ملامت و علم او اندک است.» مربی باید با تحمل و بردباری و انعطاف با جوانان، بزرگوارانه برخورد کند و چون پدری دلسوز دست نوازش بر سر آنان بکشد و با آن‌ها ارتباط عاطفی برقرار کند. میانه‌روی؛ در هدایت نسل جوان همان گونه که باید به سلیقه‌ها و علاقه‌های آنان توجه کرد و امر رشد و تربیت آنان را با مقتضیات ذات و جوهرشان هماهنگ ساخت باید از ایجاد شخصیت کاذب و توقع بی‌جا نیز پرهیز نماییم، بنابراین آنان که منادیان و ناشران فرهنگ اسلامی هستند باید راه‌های معرفی اسلام را بلد باشند و در معرفی آن اعتدال را رعایت کنند و افراط و تفریط نکنند. هماهنگی گفتار و کردار والدین و مربیان تربیتی؛ جوانان تمام مسائل را زیر ذره‌بین انتقاد و موشکافی قرار می‌دهند و در اصول و بنیان‌های اعتقادی خود هیچ‌گونه سهل‌انگاری را روا نمی‌دارند. عطش جوانان به مذهب در صورتی سیراب میشود که صداقت و خلوص را در همه امور مشاهده کنند. عدم هماهنگی میان گفتار و کردار، نصیحت مربیان را بی‌اعتبار می‌کند. امام صادق (ع) می‌فرمایند: «به وسیله عمل خود راهنما و راهبر مردم به سوی فضیلت‌ها شوید و تنها دعوتگر زبانی نباشید.»
دین نیاز به تبیین میزان تاثیرگذاری آن در زندگی جوانان دارد
این همسر جانباز در ادامه گفت: جلب اعتماد و احترام به عقاید جوانان؛ آموزش مسائل دینی درصورتی مفید است که اعتماد جوان جلب شود، بدون جلب اعتماد نمی‌توان در دل جوان نفوذ کرد. باید به جوانان شخصیت بدهیم و از به کار بردن الفاظ تحقیرآمیز خودداری کنیم و به عقایدشان احترام بگذاریم و فلسفه احکام اسلامی را برای آنان با استدلال و دلایل متقن بیان کنیم. بیان اهداف دین و نقش آن در زندگی؛ در تربیت دینی جوانان باید به این اصل مهم توجه داشت که دین نیاز به تبیین میزان تاثیرگذاری آن در زندگی جوانان دارد. اگر جوان با حقیقت دین آشنا شود با توجه به فطرت دین‌گرایی و خداجویی جذب میشود. تلاش در جهت توسعه آگاهی‌های آن‌ها و ارتقای معرفت دینی‌شان بسیار موثر است. جذب جوانان به بسیج و مساجد؛ با انتصاب امام جماعت خوب، تغییر در معماری مساجد، برگزاری کلاس‌های هنری و علمی، جلسات هم‌اندیشی و گفتمان، کتابخانه مناسب و برگزاری مسابقات راهکارهای جذب جوانان است. زندگینامه و آثار شهدا در سطح گسترده در جامعه منتشر گردد و به وصیت‌نامه‌های آن‌ها به طور جدی پرداخته شود و در کتب درسی فرهنگ ایثار و شهادت در قالب‌های مختلف گنجانده شود.
ترویج فرهنگ ایثار و شهادت یکی از پایه‌های توسعه فرهنگی کشور است
وی در پایان با بیان اینکه برای ارتقاء فرهنگ ایثار و شهادت بایستی همه اقشار پای کار بیایند توضیح داد: داستان‌نویسان، هنرمندان، شاعران و نویسندگان روحیات، خلقیات، مبارزات و تلاش‌های خستگی‌ناپذیر و خاطرات شهدا را در قالب‌های مختلف هنری ماندگار نمایند تا به عنوان شیوه و روش زندگی الگوبخش نسل‌های بعدی شود. باید از ابزار هنر و رسانه‌ها در انعکاس شایسته و مطلوب فرهنگ ایثار و شهادت بهره گرفته شود. جهت هویت‌یابی جوان ایرانی به زندگینامه و آثار شهدای دانش‌آموز پرداخته شود و همچنین باید از فرهنگ عاشورا جهت ترویج فرهنگ شهادت و اعتلای هویت جوانان بهره برد. انتقال مفاهیم ارزشی شهدا با برگزاری یادواره‌ها و اجلاسیه در مساجد و تعمیق و گسترش فرهنگ شهید و شهادت با بررسی شیوه‌ها و روش‌های شهدای گرانقدر راهی دیگر برای ترویج این فرهنگ است. مسئولان و متولیان امور فرهنگی و ایثارگران باید به ترویج فرهنگ ایثار و شهادت که یکی از پایه‌های توسعه فرهنگی کشور است بپردازند که ارتقای این فرهنگ در نسل جوان نیازمند توجه دستگاه‌های فرهنگی است. از بارزترین جلوه‌های گسترش فرهنگ ایثار و شهادت توجه به منویات و فرمایشات امام راحل و مقام معظم رهبری (حف) و تاثیر آن بر روحیه ملت و رزمندگان اسلام است؛ اطاعت از فرماندهی بدیهی‌ترین ویژگی در جهت ترغیب و تشویق جوانان است.
گفتگو از حمیدرضا گل‌هاشم
