همايش پله پله تا اوج با موضوع نقش نماز در پيشگيري از آسیب های نوپدید اجتماعی

1- تمركز عالي فكر

«پل ژاگو» روان شناس فرانسوي معتقد است : « تمركز فكري ، عبارت از متوجه ساختن و ثابت نگاه داشتن فكر بر يك تصوير يا مجموعه اي از انديشه ها و افكار است . »

« نماز » موقعيتي مي آفريند كه ذرات پراكنده فكر آدمي ، حول محور ياد خدا ، تمركز مي يابد ، زيرا در نماز پيوسته انديشه متوجه خداست و ميزان قبولي نماز ، آن مقداري است كه با حضور قلب همراه باشد . چنان چه در نماز ، آدمي چشم به محل سجده اش بدوزد ، از نگاه به اطراف خود باز مي ماند و اگر قبل از آغاز نماز بينديشد كه مي خواهد در محضر چه بزرگي ، حاضر شود ، بر تمركز فكرش خواهد افزود . و اين ها همه زماني حاصل مي شود كه نماز نزد انسان ، بزرگ و عظيم تلقي شود . 

2- تعميق دقت

چنانچه فكر يا عملي كه فرد را به خود مشغول مي كند ، از جاذبة مناسبي برخوردار باشد ، به ميزان كافي ، دقت وي را به خود معطوف خواهد كرد . اگر نماز در ديدة نماز گزار ، عملي جذاب به نظر آيد، مي توانددرجذب دقت او موثر واقع شود ، به گونه اي كه در حال نماز، به هيچ موضوع ديگري،توجه وي معطوف نشود.ذكردو مثال تاريخي برلطف اين مطلب خواهدافزود: « زماني كه تيري در پاي مبارك حضرت علي ( ع) رفته بود و آن را در حال نماز ، بيرون آوردند،گفتند : چنين حال بر تو رفت و تو را خبر نبود . امام گفت : اندر آن ساعت كه من به مناجات الله باشم ، اگر جهان زيرو رو شود يا تيغ و سنان در من زنند ، مرا از لذت مناجات الله از درد تن خبر نبود . » « سعيد بن جبير » مي گويد : « چهل سال نماز خواندم و در حال نماز كسي را كه در جانب راست يا چپم بود ، نشناختم . »

3- تعليق به عالم هستي

ارتباط با خداي متعال ، آدمي را از سرگرداني و احساس بي وزني در عالم رها مي سازد و احساس اتكا به خالق هستي را در وجود انسان لبريز مي كند . « الكسيس كارل » معتقد است : « نيايش اصولاً كشش روح است به سوي كانون غير مادي جهان . » نماز پاسخي به نياز انسان امروز است ، انساني كه مي كوشد ميان خودوعالم هستي رابطه اي اقناع كننده برقرار كند.

4- آرامش روح و روان  

 در نماز حد اقل سه مطلب حائز اهميت است : بي نياز ، پرنياز و نياز ( نماز ) . و اين سه با هم سنخيتي دارندكه وقتي با هم مرتبط مي شوند،اقيانوسي ازآرامش در درون آدمي سرازير مي كنند.اگر موحدان نماز گزار را بنگريم كه هرگز حوادث روزگار روح پر صلابت آنان را به اهتزاز در نمي آورد ، جاي تعجب نيست . زيرا پيوستن به خدا از طريق نماز ، جايي براي دغدغه هاي دروني باقي نمي گذارد . 

 به طور كلي فرد مؤمن در مراحل مختلف زندگي ازطريق « ذكر ، عبادت ، صبر، توكل ، تسليم و رضا » بهره مي جويد . در نتيجه ملاحظه مي شود كه جوامع مذهبي از آرامش رواني بيش تري برخوردارند و جوامع غير مذهبي كم تر از اين آرامش برخوردارند . 

5- شخصيت از خود فرارونده

« دوآن شولتس » مي گويد: « شخصيت آدمي ، زماني به كمال مي رسد كه از دايره تنگ و محدود«خود» رها و آزاد شود تا بتواند به مرزهاي بالندگي شخصيت دست يابد.»

« اريك فروم » روانكار و منتقد اجتماعي معاصر معتقد است : « تراژدي عصر ما اين است كه آن چنان گرفتار « خود شيفتگي » هستيم كه مجالي پيدا نمي كنيم تا به چيزهايي كه فراتر از « من » و « ما » است بينديشيم . » نماز ، اين زيباترين پيوند انسان زميني با معبود آسماني ، انسان را از «خود» فراتر مي برد . زيرا روح نماز ، زماني حاصل مي شود كه آدمي ، تمام توجه و دقت خود را معطوف به پروردگار خود نمايد و از«خود » رها شود .

6- تقويت روح مرد مگرا

در برخي عبارات سوره حمد از ضمير « جمع » به جاي « مفرد » استفاده مي شود ، نظير « فقط تو را مي پرستيم و از تو ياري مي طلبيم»،«ما را به راه راست هدايت كن».روح حاكم بر اين عبارات، روح جمع گرايي و « مردم گرايي » است . بدين معنا كه نمازگزار ، تنها براي خود و به نفع خود ، چيزي را از خداوند درخواست نمي كند ، بلكه او براي « همه » مي طلبد و درباره همه از درگاه خداوندآرماني چون«صراط مستقيم » و توفيق گام نهادن در آن را مي طلبد.

7- تبيين راه زندگي

نماز گزار با يقين به اين مطلب كه عبادت ، جوهرة دين است و نماز ستون دين مي باشد و او قادر است با انجام فريضة نماز ، رضايت پروردگار را جلب نمايد ، نوعي اطمينان و آرامش برايش حاصل مي شود . ديگر از كم و زياد زندگي هراس به خود راه نمي دهد ، زيرا اگر خدا از آدمي راضي شود ، در حقيقت فرد به خير كثير دست يافته است . زيرا قرآن فرموده است : « و رضوان من الله اكبر» يعني جلب رضاي پروردگاراز هرچيزي بزرگ تروبرتر است.

8- سپر دفاعي

نماز،يكي از موثرترين و مطمئن ترين شيوه هاي مقابله با آسيب هاي اخلاقي است.از يك سو، نماز گزار با درك رابطه اش با خدا،از نسبت و رابطة موجودي بي نهايت كوچك با بي نهايت بزرگ آگاه شده، در محضر چنان بزرگي گناه نمي كند،زيرا گناه به معناي شكستن حدودو حريم الهي است و از سوي ديگر ، خود را از همة ابعاد نيازمند به خداوند مي بيند،سعي داردتا رابطة خويش باخدا را با ارتكاب گناه،از بين نبرد.